Gooise Vrouwen in het echt…
Het dorp Laren, waar ik momenteel doordeweeks regelmatig ben, is één van de duurste/rijkste gemeenten van ons land. Geklemd tussen twee drukke snelwegen vlakbij knooppunt Eemnes, maar dat vergeet je snel als je door de straatjes slentert met de pittoreske oude huizen, door het bos of over de hei.
Een dorp, maar wel bekend in heel Nederland, net als de streek waar het in ligt: Het Gooi. We kennen Naarden en Bussum (het dubbelstation dat we per trein passeren op weg naar Hilversum, en waar de A1 opeens smaller wordt). We kennen Huizen. Maar we kennen vooral Hilversum, want ook al heeft het dorp (ja, dorp) de monopolie op radio en televisie allang verloren, het is vooral bekend vanwege die radio en televisie. En we kennen Laren en Blaricum, twee oude boerendorpjes waar alweer decennia geleden de rijksten hun villa’s bouwden en waar tegenwoordig het P.C.Hooftvolk hun residentie heeft. Verder heb je de buurtschappen Huizerhoogt, Crailo, Bikbergen en Valkeveen. En in het westen ligt Muiden.
Alleen Naarden is officieel een stad, de rest zijn dorpen of buurtschappen.
Een dorp, maar wel bekend in heel Nederland, net als de streek waar het in ligt: Het Gooi. We kennen Naarden en Bussum (het dubbelstation dat we per trein passeren op weg naar Hilversum, en waar de A1 opeens smaller wordt). We kennen Huizen. Maar we kennen vooral Hilversum, want ook al heeft het dorp (ja, dorp) de monopolie op radio en televisie allang verloren, het is vooral bekend vanwege die radio en televisie. En we kennen Laren en Blaricum, twee oude boerendorpjes waar alweer decennia geleden de rijksten hun villa’s bouwden en waar tegenwoordig het P.C.Hooftvolk hun residentie heeft. Verder heb je de buurtschappen Huizerhoogt, Crailo, Bikbergen en Valkeveen. En in het westen ligt Muiden.
Alleen Naarden is officieel een stad, de rest zijn dorpen of buurtschappen.
Het Gooi, dat geografisch maar een beetje aan Noord-Holland bungelt, werd al in de prehistorie bewoond (Hilversumcultuur), daarvan zijn bewijzen in de vorm van aardewerk dat in oude grafheuvels werd gevonden. Het was (en is nog steeds) een licht heuvelachtig gebied. Op de lager gelegen plaatsen verzamelde zich water, waar het vee kwam drinken. Hier ontstonden Hilversum, Laren, Blaricum en Bussum.
Echt rijk was het leven niet. De arme zandgrond liet voornamelijk schapenhouderij toe. Tot de 13e eeuw waren er hoogstens enkele boerengemeenschapjes met gezamelijk grondgebruik (meenten en engen). Daarna kwamen de “erfgooiers”, die het gebruiksrecht van de gronden regelde. Pas in 1972 werden de Erfgooiers opgeheven!
Laren werd in de middeleeuwen het religieuze (katholieke) centrum van het Gooi. Op 24 juni wordt nog steeds de Sint Jansprocessie gehouden en het Sint Janskerkhof is eeuwenoud. Maar tot halverwege de 19e eeuw was Laren een arm boerendorp. Vanaf 1882 lag Laren aan de stoomtramroute en al snel vestigden zich hier met name beeldend kunstenaars zoals Mauve (de leermeester van Van Gogh), Sluijters en Hart Nibbrig. De Amerikaanse schilder William Singer vond hier zijn winteronderkomen.
Ook anderen wisten het Gooi te vinden en de villa’s schoten uit de grond.
Ook anderen wisten het Gooi te vinden en de villa’s schoten uit de grond.
Aan het eind van de 20e eeuw was het vooral de “nouveau riche” die Het Gooi, met name Laren en Blaricum, wist te vinden. Laren staat nog vol oude boerderijen, maar sinds een aantal jaar is er geen actief boerenbedrijf meer te vinden. De oude boerengebouwen zijn allemaal omgekat naar woonboerderij. En hoewel Laren een geliefd winkelgebied is (vooral voor mensen met een grote portemonnee), is het voor winkelketens als Blokker erg moeilijk om voet aan de grond te krijgen. Er is, zo is me verteld, na veel protest een Blokker en een Kruidvat en een kleine Hema gekomen, maar that’s it. In dit dorp kan een bakkerij waar je 3,95 voor een onsje “allerhande” moet betalen prima bestaan, zelfs in de kredietcrisis. Zaken zoals de Wibra komen niet binnen.
Over de bewoners van Laren kan ik boekdelen schrijven. Een middagje op een bankje voor de basiliek of bij de parkeerplaats bij Loetje (voorheen de Boerenhofstede) laat je mensen zien die je waarschijnlijk elders niet zo veel ziet! Maar daarover later meer…!
