maandag 28 februari 2005

Column d'Alledaagse - kan vriezen kan dooien

Ik heb iets met het weer. Het pakt me, het boeit me. Ik loop niet te jubelen als het in een novemberweek onafgebroken kil, klam en motregenachtig-mistig is, of als ik op de Spartamet weer eens een hoosbui over me heen krijg, maar toch…

Het Nederlandse klimaat is nog niet zo extreem-afwisselend als dat van Canada (waar je in extreme gevallen de ene dag amper boven nul uitkomt en de volgende dag tegen de 30 graden zit…) maar het kan wel, letterlijk, vriezen of dooien.

Kijk nou eens naar de actualiteit. De hele winter 2004-2005 is niks geweest. Niks schaatsen, zelden sneeuw, werkelijk geen fluit aan. En laat nou het laagste minimum van die hele winter (winters lopen in de meteorologie van 1 december tot 1 maart) in de nacht van 27 op 28 februari gaan vallen…? En als dinsdag maart aanvangt, lijken we nog niet van de late winter af te zijn.

Is dit uniek? Ach, het vriest en sneeuwt wel vaker in maart, soms nog in april. Het valt wel op dat dit jaar het dieptepunt van de winter eind februari valt, maar het kan in maart gemiddeld nog kouder worden.

De laagste maarttemperatuur werd op 7 maart 1971 in Wageningen genoteerd, daar werd het, hou je vast, -18,7 graden. Zelfs in januari zou dit al opmerkelijk koud zijn. Als tegenhanger van de hitte: de hoogste maarttemperatuur was 25,6 graden, dat was op 29 maart 1968 in Gemert en Venlo.

Begin maart 1971 wakkerde bij mij de interesse in het weer aan. Ik was 7 ½, en die week vroor het stevig en er viel ook nog een interessant pak sneeuw dat bleef liggen. We speelden elke dag met de slee en ik moest thuis mijn sneeuwlaarzen op een krant zetten in de hal. Mijn oog viel op de datum op die krant: maart 1971… was maart geen lentemaand?!?

De ijzelramp van maart 1987 herinner je je misschien nog wel? Eind februari regende het nogal hard, en in het noordoosten ging die regen over in zware ijzel met zeer rampzalige gevolgen. Op Google kan je met de zoektermen "ijzelramp" en "1987" ongelooflijk veel informatie vinden over die maartdagen, toen vooral Groningen en Drenthe zwaar werden getroffen. Bomen knapten om, de bossen zagen er nog jaren vreselijk uit (zelfs nu schijn je de sporen nog te kunnen zijn, mijn Drentse weblogvriendinnen kunnen daar in de reacties vast meer over schrijven!). Hoogspanningsmasten knapten om, de situatie was ongelooflijk…

Op een middagprogramma (dit was nog voor het commerciële tv-tijdperk) hadden ze een beijzelde tak naar de studio gebracht, het woog een kilo of 2. Ze lieten de ijzel eraf smelten en er bleef een takje over van een paar ons… en een heleboel water.

Na de noordelijke ijzelramp zat heel Nederland in de kou. Gedurende een week of 2 kwam het kwik zelfs overdag amper boven de nul graden.

Het kan gelukkig ook vriendelijker in maart. Ik noemde al het maartrecord van dik 25 graden, eind maart 1968. Maar ook begin maart kan het makkelijk echt lente zijn. Ik heb in het verleden het weer in een soort dagboekje bijgehouden, en er zijn verschillende jaren waarin in schreef hoe ik die eerste maartweek buiten zat, tussen de krokussen, bij een temperatuur die volgens officiële metingen (dat thermometertje in een doorsnee achtertuin is geen officiële meting, sorry) de 15 graden overschreed!

En voor de zomerliefhebber die dolgraag wil weten wanneer er op zijn vroegst een temperatuur van 30 graden werd gemeten: dat was, alweer, in 1968. Na de warmte van eind maart kakte het weer even flink in, maar eind april sloeg de warmte weer toe. Op de 21e werd het in Venlo 32,2 graden!

En de allerlaagste temperatuur die ooit officieel werd genoteerd? Dat was -27,4 graden, op 27 januari 1942 in Winterswijk genoteerd… Maar serieuze weeramateurs hebben in 1985 (ook een leuk wintertje!) ten noorden van Arnhem, op de open heide, al een temperatuur rond de -30 waargenomen.

Tegenover de hoogste temperatuur van Nederland (38,6 graden op 23 augustus 1944 in Warnsveld bij Winterswijk, bijna geëvenaard in augustus 2003) is dat natuurlijk een flink verschil.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten