Theoloog schildert confrontatie tussen hoop en wrange werkelijkheid
In de nieuwsbrief van Het Goede Leven vond ik een artikel over een jonge schilder/theoloog. Als medeschilderaar was ik natuurlijk meteen geïnteresseerd!
Ik heb gegoogled naar Jakob de Jonge en vond meteen zijn site. Sprak me direct aan!
Dit is het artikel van Het Goede Leven:
Hij schildert in felle kleuren. Paradijselijke kleuren, die tegelijkertijd een soms rauwe en gewelddadige werkelijkheid laten zien. De jonge schilder Jakob de Jonge weet beide invloedssferen op een bijzondere manier te verwerken in kleurige droombeelden.
Kunstenaar Jakob de Jonge schildert kleurige droombeelden. Foto: Jakob de Jonge
Wat is het leitmotiv in je werk?
,,Schilderen komt in de eerste plaats voort uit een noodzaak die ik voel om dat te doen. Het is een manier om iets van het mysterie van de werkelijkheid te begrijpen. De vanzelfsprekendheid van het wereldbeeld waarmee ik ben opgegroeid maakte later plaats voor een gevoel dat alles onvolkomen is. Je gaat dan worstelen met de grote vragen, zoals: ‘Waarom ben ik hier?’
Dat is de basso continuo. In mijn kunst ervaar ik een weg naar binnen, die staat voor het mooie, het betekenisvolle en het goede, in feite een zoektocht naar mijzelf. Daarnaast is er ook een weg naar buiten, de confrontatie met de lelijke kanten van de werkelijkheid, zoals de politieke actualiteit, die heel erg wrang kan zijn. Dan wordt schilderen een communicatiemiddel.”
Oorlog is een thema dat vaak terugkomt op jouw schilderijen. Waarom?
,,Het niet vertelde verhaal van 9/11, de aanslagen op het World Trade Center in New York in september 2001, was voor mij de aanleiding om in mijn kunst de buitenwereld op te gaan zoeken. Ik ben er van overtuigd dat rond die aanslagen veel meer aan de hand is dan ons via de media heeft bereikt. Deze gebeurtenis is gebruikt om oorlogen te beginnen, waarbij de publieke opinie wordt gemanipuleerd en burgers worden gebombardeerd uit naam van ‘de vrijheid’ en bescherming tegen terrorisme.
Dat zijn dingen die ik heel vreselijk vind. We wijzen naar anderen terwijl we niet kritisch genoeg naar onszelf kijken. Zelfs intellectuelen hebben deze ontwikkelingen onvoldoende in de gaten. Het is een heel geraffineerde industrie en daarom is het belangrijk dat daar tegenwicht aan wordt geboden. Oorlog hoeft niet te bestaan, het gebeurt omdat er aan wordt verdiend en macht aan ontleend.”
Met welke stroming of kunstenaars voel je je verwant?
,,Ik ben erg gefascineerd door de schilders van de Neue Leipziger Schule, zoals Neo Rauch. Zij kregen nog in de tijd van de DDR een heel technische opleiding, bedoeld om later sociaal-realistische schilderijen ter meerdere glorie van het regime te gaan maken.
Deze beeldende middelen gingen zij na de val van de Muur inzetten om juist heel moderne kunst te maken, wat in hun werk tot een heel gekke vervreemding leidde. Verder ben ik geboeid door Luc Tuymans die ook intensief met historische gebeurtenissen bezig is en door Peter Doig, vanwege zijn vervreemdend kleurgebruik.”
Je hebt eerst theologie gestudeerd. Wat was je drijfveer om daarna naar de kunstacademie te gaan?
,,Mijn studie theologie was een soort emancipatie om een eigen weg te vinden, onafhankelijk van mijn opvoeding als zoon van een Nederlands-Hervormde dominee. Zelf heb ik die kant nooit op gewild en ben daarna gaan werken bij een mensenrechtenorganisatie.
In dat werk miste ik echter nog iets dat ik echt leuk vond. Bij toeval kwam ik met schilderen in aanraking en hierin kon ik mij zo goed ontplooien, dat ik na mijn eindexamen op de kunstacademie in 2013 mijn baan heb opgezegd en nu fulltime schilder ben.”
Welke rol speelt het christelijke geloof in je werk?
,,Geloof en religie zie ik als een levenshouding die mij doet openstaan voor hoop en goede dingen. Kunst is voor mij actief bezig zijn, met de handen werken, vanuit gevoel. De filosofie, het denken, vertegenwoordigt de ratio. Voor mij zijn het alle drie wegen om iets van de werkelijkheid in de duisternis te ontdekken en daarin weer vormen van waarheid, schoonheid en goedheid te vinden.”
Waar raken kunst en religie elkaar?
,,Van oudsher is kunst in veel godsdiensten ontzettend belangrijk. Tempels en kerken zijn bijna altijd de plaatsen waar de mooiste kunst is te vinden.
Kunst is vol van religie, ook moderne kunst die uitgaat van een soort zuiverheid. Voor de kunstenaars van De Stijl was een perfecte compositie met heel uitgewogen kleuren erg belangrijk, terwijl ook de theorie van de Colorfield Painting doortrokken is van een diepe spiritualiteit. Kunst en religie kunnen elkaar niet missen.”
Heeft je kunstenaarschap jouw kijk op het leven veranderd?
,,Zeker, ik heb op een heel andere manier leren kijken, veel opener, met minder oordelen. Niet: dit is de weg, maar: dit kan ook. Daardoor werd mijn hele levenshouding meer ontvankelijk.
Verder stond de mate van vrijheid op de kunstacademie in schril contrast met die aan de universiteit. Daar mag je pas na jaren van zware studie eens een keer zeggen dat iets misschien anders ligt. Op de kunstacademie mag je meteen laten zien wie je bent. Iedereen kan een schilderij maken en dat mag je ook gewoon doen.”
De centrale vraag op de tentoonstelling What about religion in Klooster Wittem is: wat heeft religie vandaag de dag nog te betekenen? Hoe denk jij daarover?
,,De mens kan niet zonder religie. De vorm is weliswaar van voorbijgaande aard, in mijn woonplaats Den Haag wordt binnenkort bijvoorbeeld de helft van de protestantse kerken gesloten. De kern blijft echter bestaan, want de mens heeft religieuze middelen nodig om zichzelf terug te vinden in een ingewikkeld universum. Als je religie ontkent, ontken je een gedeelte van jezelf, want ieder mens heeft er een antenne voor. Niemand op aarde heeft namelijk de sleutel van het mysterie.”
Hoe zie je je toekomst als kunstenaar en theoloog?
,,Theologie is een onderdeel van mijzelf geworden, dus dat neem ik overal mee naartoe. Niet expliciet, predikant zal ik nooit worden. Wel in maatschappelijk engagement, om als kunstenaar-activist expliciet aandacht te vragen voor mensenrechten. Daarvoor levert de theologie mij een goede basis.”
Wat is het leitmotiv in je werk?
,,Schilderen komt in de eerste plaats voort uit een noodzaak die ik voel om dat te doen. Het is een manier om iets van het mysterie van de werkelijkheid te begrijpen. De vanzelfsprekendheid van het wereldbeeld waarmee ik ben opgegroeid maakte later plaats voor een gevoel dat alles onvolkomen is. Je gaat dan worstelen met de grote vragen, zoals: ‘Waarom ben ik hier?’
Dat is de basso continuo. In mijn kunst ervaar ik een weg naar binnen, die staat voor het mooie, het betekenisvolle en het goede, in feite een zoektocht naar mijzelf. Daarnaast is er ook een weg naar buiten, de confrontatie met de lelijke kanten van de werkelijkheid, zoals de politieke actualiteit, die heel erg wrang kan zijn. Dan wordt schilderen een communicatiemiddel.”
Oorlog is een thema dat vaak terugkomt op jouw schilderijen. Waarom?
,,Het niet vertelde verhaal van 9/11, de aanslagen op het World Trade Center in New York in september 2001, was voor mij de aanleiding om in mijn kunst de buitenwereld op te gaan zoeken. Ik ben er van overtuigd dat rond die aanslagen veel meer aan de hand is dan ons via de media heeft bereikt. Deze gebeurtenis is gebruikt om oorlogen te beginnen, waarbij de publieke opinie wordt gemanipuleerd en burgers worden gebombardeerd uit naam van ‘de vrijheid’ en bescherming tegen terrorisme.
Dat zijn dingen die ik heel vreselijk vind. We wijzen naar anderen terwijl we niet kritisch genoeg naar onszelf kijken. Zelfs intellectuelen hebben deze ontwikkelingen onvoldoende in de gaten. Het is een heel geraffineerde industrie en daarom is het belangrijk dat daar tegenwicht aan wordt geboden. Oorlog hoeft niet te bestaan, het gebeurt omdat er aan wordt verdiend en macht aan ontleend.”
Met welke stroming of kunstenaars voel je je verwant?
,,Ik ben erg gefascineerd door de schilders van de Neue Leipziger Schule, zoals Neo Rauch. Zij kregen nog in de tijd van de DDR een heel technische opleiding, bedoeld om later sociaal-realistische schilderijen ter meerdere glorie van het regime te gaan maken.
Deze beeldende middelen gingen zij na de val van de Muur inzetten om juist heel moderne kunst te maken, wat in hun werk tot een heel gekke vervreemding leidde. Verder ben ik geboeid door Luc Tuymans die ook intensief met historische gebeurtenissen bezig is en door Peter Doig, vanwege zijn vervreemdend kleurgebruik.”
Je hebt eerst theologie gestudeerd. Wat was je drijfveer om daarna naar de kunstacademie te gaan?
,,Mijn studie theologie was een soort emancipatie om een eigen weg te vinden, onafhankelijk van mijn opvoeding als zoon van een Nederlands-Hervormde dominee. Zelf heb ik die kant nooit op gewild en ben daarna gaan werken bij een mensenrechtenorganisatie.
In dat werk miste ik echter nog iets dat ik echt leuk vond. Bij toeval kwam ik met schilderen in aanraking en hierin kon ik mij zo goed ontplooien, dat ik na mijn eindexamen op de kunstacademie in 2013 mijn baan heb opgezegd en nu fulltime schilder ben.”
Welke rol speelt het christelijke geloof in je werk?
,,Geloof en religie zie ik als een levenshouding die mij doet openstaan voor hoop en goede dingen. Kunst is voor mij actief bezig zijn, met de handen werken, vanuit gevoel. De filosofie, het denken, vertegenwoordigt de ratio. Voor mij zijn het alle drie wegen om iets van de werkelijkheid in de duisternis te ontdekken en daarin weer vormen van waarheid, schoonheid en goedheid te vinden.”
Waar raken kunst en religie elkaar?
,,Van oudsher is kunst in veel godsdiensten ontzettend belangrijk. Tempels en kerken zijn bijna altijd de plaatsen waar de mooiste kunst is te vinden.
Kunst is vol van religie, ook moderne kunst die uitgaat van een soort zuiverheid. Voor de kunstenaars van De Stijl was een perfecte compositie met heel uitgewogen kleuren erg belangrijk, terwijl ook de theorie van de Colorfield Painting doortrokken is van een diepe spiritualiteit. Kunst en religie kunnen elkaar niet missen.”
Heeft je kunstenaarschap jouw kijk op het leven veranderd?
,,Zeker, ik heb op een heel andere manier leren kijken, veel opener, met minder oordelen. Niet: dit is de weg, maar: dit kan ook. Daardoor werd mijn hele levenshouding meer ontvankelijk.
Verder stond de mate van vrijheid op de kunstacademie in schril contrast met die aan de universiteit. Daar mag je pas na jaren van zware studie eens een keer zeggen dat iets misschien anders ligt. Op de kunstacademie mag je meteen laten zien wie je bent. Iedereen kan een schilderij maken en dat mag je ook gewoon doen.”
De centrale vraag op de tentoonstelling What about religion in Klooster Wittem is: wat heeft religie vandaag de dag nog te betekenen? Hoe denk jij daarover?
,,De mens kan niet zonder religie. De vorm is weliswaar van voorbijgaande aard, in mijn woonplaats Den Haag wordt binnenkort bijvoorbeeld de helft van de protestantse kerken gesloten. De kern blijft echter bestaan, want de mens heeft religieuze middelen nodig om zichzelf terug te vinden in een ingewikkeld universum. Als je religie ontkent, ontken je een gedeelte van jezelf, want ieder mens heeft er een antenne voor. Niemand op aarde heeft namelijk de sleutel van het mysterie.”
Hoe zie je je toekomst als kunstenaar en theoloog?
,,Theologie is een onderdeel van mijzelf geworden, dus dat neem ik overal mee naartoe. Niet expliciet, predikant zal ik nooit worden. Wel in maatschappelijk engagement, om als kunstenaar-activist expliciet aandacht te vragen voor mensenrechten. Daarvoor levert de theologie mij een goede basis.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten