Als je naar die oude kaarten kijkt, zie je iets heel anders dan op de huidige kaarten.
(tekst gaat door onder de afbeelding)
 |
| Bron: Omroep Flevoland |
Dronten en Lelystad staan er, net als Swifterbant en Biddinghuizen, maar daaromheen liggen meer dorpen! Die zijn echter nooit gerealiseerd. Het laatste dorp dat op de tekentafel sneuvelde was Larsen
Omroep Flevoland heeft daar een interessant artikel over geschreven: Over Larsen, het dorp dat nooit kwam.
Er is toch nog wat "Larsen" gerealiseert: de Larserweg, het bedrijvengebied Larserpoort bij Lelystad en het Larserbos (waar bevers zijn - ik heb het zelf gezien!).
Als Oostelijk Flevoland in 1957 droogvalt is het één grote kale moddervlakte. Mijn vader reed in die tijd op de motor van Harderwijk over de Knardijk (toen de zuidrand van de polder, inmiddels de grens tussen Oostelijk en Zuidelijk Flevoland) naar wat later Lelystad zou worden maar toen nog een pioniersbivak was. Aan de ene kant water, aan de andere kant een eindeloos niets. Hij vond het heel indrukwekkend.
Pas in 1962 kwamen de eerste mensen daar daadwerkelijk wonen, dat was in Dronten, tegenwoordig bekend als Oud Dronten (waar ik ook woon, in een huis uit 1964).
Voor de polder droogvieel was er al een ontwerp gemaakt. Men wilde net zo'n inrichting als in de Noordoostpolder, met Emmeloord als centrale plek met alle voorzieningen, en daaromheen allerlei dorpen. Alleen zou niet landbouw, maar beplanting prioriteit krijgen.
Dronten en Lelystad werden de plaatsen centrale plekken met daaromheen de kernen Roggebot, Abbert, Bremerberg, Zelhorst, Hoophuizen, Zeewolde, Burchtkamp, Larsen, Swifterbant en Biddinghuizen, aldus een plan uit 1954. In de jaren daarop werd flink geschoven en gegumd in dat plan. In 1959 waren alleen Biddinghuizen (nu op een andere plek), Dronten, Swifterbant, Lelystad, Zeewolde en Larsen nog over en in 1965, toen Dronten al bewoond was, verdween Larsen definitief van de kaart en zou Zeewolde een plekje in Zuidelijk Flevoland krijgen.
Dat gegum en geschuif was omdat er drie kwesties speelden: de landbouw moderniseerde (grotere bedrijven, percelen en voertuigen), landbouwwerkers verplaatsten zich anders (dus wegen werden belangrijker) en de beplanting moest verder ingetekend worden. Vanwege de modernisering van de landbouw waren er ook minder dorpen nodig. Minder dorpen is ook: makkelijker wegen aanleggen. En zo verdween kern na kern van de kaart, letterlijk. Tegenwoordig zou men waarschijnlijk meer op stedenbouw gericht zijn, maar toen vooral op landbouw.
Larsen stond in 1958 nog op de kaart, maar niet lang meer. Er moesten bredere wegen komen tussen Harderwijk, Dronten en Emmeloord, nee, tussen Lelystad-Dronten en Lelystad-Harderwijk en Larsen werd een paar keer verplaatst.
In 1960 krijgt stedenbouwkundige Niek de Boer de opdracht om Larsen te ontwerpen. Hij komt in 1961 o.a. met:
In een dorp waar de agrarische bevolking om en nabij 2300 zielen zal tellen, dient ruimte te worden gereserveerd voor:
- drie schoolgebouwen, elk voor 100-200 leerlingen.
- 2 kleuterschooltjes
- drie kerken; wellicht nog een enkele kleine er bij.
- afhankelijk van te nemen beslissingen hetzij een dorpshuis,
- hetzij bij de kerken verenigingsgebouwtjes
- (Rekening dient gehouden met de mogelijkheid dat het dorpshuis
- een aantal functies zal verenigen, zoals medisch centrum, wijkgebouwen voor de Kruisverenigingen, woonhuis verpleegster, depot
- bibliotheek enz._
- gymnastieklokaal
- diepvrieshuis
- postagentschap, bijkantoor boerenleenbank(en)
- brandweerhuisje
- telefoongebouwtje
- transformatorhuisje
- 10-15 winkels: bakkerij, kruidenierszaak, zuivelzaak enz.
Op 11 oktober 1963 verschijnt er een document over de zandopspuiting en drainage "ten behoeven van het aanleg van het dorp", er zijn ook luchtfoto's van.
En toch is Larsen er niet gekomen. Daar is niet echt documentatie over te vinden, al is er wel een document uit 1958 waarin wordt gemeld dat het aantal geplande dorpen al is teruggebracht van tien naar zes. Wegenbouw is belangrijker, er hoeven minder mensen dan gepland te wonen en dus minder gebouwen nodig. De plannen werden regelmatig aangepast en uiteindelijk werd Larsen in 1964 definitief van de kaart geveegd. Alleen Dronten, Biddinghuizen, Swifterbant en Lelystad bleven over.
Op de plek van Larsen plantte men het Larserbos als knipoog naar het oude dorp. Er is een bungalowpark dat een dorp op zich is en als verenigingsblad "De Larserpost" uitbrengt.
Deze tekst is een samenvatting van een artikel van Omroep Flevoland, samengesteld met hulp van Het flevolands Archief, Batavialand, Ed Voigt, Lammer tiggelaar, verschillende boeken en het historisch archief van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten