zondag 23 februari 2014

"Weten jullie wat jullie de Staat kosten?"

Opinie

Het ergste aan werkloos zijn is het wantrouwen

Is het UWV een zinloze organisatie geworden? Beeld anp
ELIANE MANS   Wie werkloos wordt, ervaart pas echt hoe 'schuldig' hij of zij zich hoort te voelen, merkte werkloos zzp'er Eliane Mans.
Werkloos worden, het kan gebeuren. Het is niet het einde van de wereld, zou je denken. Omdat mijn contract niet werd verlengd, had ik recht op een uitkering. Tijdelijk geen slecht idee, omdat ik niet wist of mijn eigen bedrijf al levensvatbaar genoeg was. Dus meldde ik me aan bij het UWV. Er ging een wereld voor me open.

Met de uitnodiging voor een 'persoonlijk gesprek' op zak, meldde ik me bij het UWV-filiaal in mijn woonplaats. Men wist daar van niets. Ik moest maar gaan zitten tot ik werd opgehaald. In de wachtruimte zag ik wel dertig andere werkzoekenden. Even dacht ik nog: "Goh, wat prettig dat ze allemaal persoonlijk te woord worden gestaan en geholpen." Die gedachte verdween snel.

Namen voorlezen
Het persoonlijk gesprek uit de brief bleek niet persoonlijk, maar een verplichte deelname aan een workshop, met andere werkzoekenden. "Zo, zo", zei de ambtenaar bij de aanvang van de sessie. "Eens kijken wie er niet zijn. Dat heeft consequenties." Naam voor naam werd voorgelezen. "Niet hier? Dat is niet mooi." De man gluurde de zaal in om te zien of we wel beseften dat niet opdagen niet kon. Na de opsomming volgde een waarschuwing: "Weten jullie eigenlijk wat jullie de staat per dag kosten?" Dertig man keken hem ongelovig aan. "Ik zal het verklappen. Júllie kosten per dag 87 miljoen."

Ik vloekte binnensmonds. Natuurlijk wisten we dat we geld kostten. En ik schatte in dat niemand hier graag werkloos was, maar wel jaren had gewerkt en dus meebetaald had aan deze verzekering.

Het vervolg werd niet beter. De workshop bleek vooral een powerpointpresentatie, qua inhoud bijna hetzelfde als de informatie op de website van het UWV. Op vragen kregen we het steevaste dezelfde antwoorden: "Het UWV krijgt steeds minder geld. Wij doen ook maar wat ze ons opdragen. Onze banen staan ook op de tocht." Het UWV als Calimero: meer bezorgd om zichzelf dan om de klanten.

Complex
In de lift naar beneden staarden we bedrukt omlaag. Iemand zei: "Ik heb me nog nooit zo vernederd gevoeld." Ik meende dat mijn situatie wat complex was. Ik was namelijk deels werkloos, maar kon zo nu en dan klussen als zzp'er uitvoeren. Ik was een zogeheten werkloze hybride ondernemer (dat heb ik niet zelf verzonnen).

Mijn idee om mijn sollicitatieplicht even op te schorten, zodat ik mijn bedrijf verder op poten kon zetten, werd door mijn 'e-coach' onverbiddelijk afgewezen. Ik had het bedrijf al voor ik werkloos werd, dus moest ik solliciteren. Proberen geld te verdienen dat in mindering op de uitkering wordt gebracht, kon de coach niet waarderen. Ik was werkloos voor 24 uren en dus moest ik solliciteren.

Een eigen bedrijf hebben, was blijkbaar geen werk. Een vaste baan wel. Ik pleitte en pleitte. De e-coach beloofde mijn zaak voor te leggen. Toen hij eindelijk terugbelde, wist hij mijn naam niet meer en was hij mijn verzoek vergeten. Maar goed, we kwamen tot een vergelijk waarin de sollicitatieplicht drie maanden werd opgeschort. Hij bleef tot zes keer toe benadrukken hoe uitzonderlijk dit was.

Er volgden nog akkefietjes over mijn uitkering, te ingewikkeld om hier uit te leggen. Gedoe met digitale formulieren, mistige berekeningen, een fout waardoor ik minder uitkering kreeg.

Niet zwart op wit
Aan het eind kon ik niet om de conclusie heen. Het UWV is een zinloze organisatie, waar ambtenaren elkaar tegenspreken, gesprekken niet zwart op wit willen zetten omdat je er rechten aan zou kunnen ontlenen.

Mijn visie? Voor wat het waard is? Betaal werklozen een jaar lang een uitkering. Controleer ze niet, of steekproefsgewijs. Het gros van de werklozen gaat na drie maanden solliciteren en als ze het niet doen, hebben ze na een jaar pech. Stop met wantrouwen. Want daar is dit hele controlemechanisme op gebaseerd. Er zijn altijd rotte appels. Ook als je er een systeem omheen bouwt.

Eliane Mans: deels werkloos, deels zzp'er, oprichter Buro Open, organisatie voor interimmanagement en organisatieadvies

Geen opmerkingen:

Een reactie posten