Net op de televisie: psychiater Dirk de Wachter. Een man naar mijn hart die precies zegt waar ik me al langer zorgen over maak: de ratrace van de moderne maatschappij. "De samenleving is steeds meer een speedboat geworden die sneller gaat, en waar steeds meer mensen uitvallen."
Een heel verhelderende en ook herkenbare visie op psychiatrie, zonder te roepen dat mensen met een diagnose zich aanstellen. Ze kunnen alleen de huidige samenleving niet meer aan.
"Gewone levensverschijnselen worden steeds vaker gepsychiatriseerd. Tekenend: wie langer dan zes maanden rouwt, komt tegenwoordig in aanmerking voor behandeling. Onze maatschappij kent wat ik de tirannie van het geluk noem. Alles moet altijd fantastisch zijn, zomaar goed is niet genoeg. En we lijken er niet meer tegen bestand als dat niet zo is."
Ook zegt hij dat het ongebreideld streven naar geluk juist ongelukkig maakt, "het maakt psychiatrie!". We zouden iets minder gelukkig willen zijn!
Dirk de Wagter zegt nadrukkelijk dat de wereld steeds meer te snel gaat voor steeds meer mensen. Vroeger waren er ook mensen met ADHD, borderline en zo, maar men mag steeds minder "afwijken" van de norm, dus lopen ze vast. Het ligt niet aan hen! Het zegt vooral wat over de samenleving zoals die zich sinds de jaren negentig ontwikkelt! "De samenleving heeft blijkbaar een psychiatrische ziekte waarbij geen ziekte-inzicht één van de symptomen is. Ze beseft het niet, de samenleving. Ze zegt: het gaat goed! Een probleem van de samenleving zoals een economische crisis wordt aangepakt met meer van hetzelfde, méér produceren, harder werken, flexibeler uren, enzovoort." Men handelt impulsief omdat men alles wil, met alle gevolgen van dien.
Een wijs man die allerlei moderne problemen onder de loep legt zonder meteen conservatief "terug naar vroeger" te roepen!
"Ik krijg in mijn praktijk talloze succesvolle en ogenschijnlijk gelukkige mensen over de vloer die een paar minuten later in tranen uitbarsten." | (c) KU Leuven - Rob Stevens Als hij naar onze maatschappij kijkt, is zijn diagnose:
“Ken je dat citaat van Arnon Grunberg? ‘Er bestaan alleen patiënten. Sommige patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd.’ Dat vond ik een mooi motto voor mijn boek Borderline times.”
Daarin laat professor De Wachter zien hoe de negen symptomen van de persoonlijkheidsstoornis borderline aanwezig zijn bij ons allemaal. “Als ik vandaag als psychiater naar onze maatschappij kijk, dan is dat met een onwaarschijnlijk gevoel van herkenning. De symptomen die ik dagelijks vaststel bij mijn patiënten met het borderlinesyndroom, zie ik ook bij zogenaamd gezonde en geslaagde mensen. Achter het masker van succes vind je ook bij hen eenzaamheid en de angst om alleen te zijn, relationele instabiliteit, impulsiviteit, gevoelens van leegte en zinloosheid … De lijn tussen ziek en niet ziek is flinterdun. Verlies van job, partner of gezondheid kan de slinger helemaal naar de andere kant doen overslaan. Ik krijg in mijn praktijk talloze succesvolle en ogenschijnlijk gelukkige mensen over de vloer die een paar minuten later in tranen uitbarsten.”
In zijn boek vinkt hij de symptomen van borderline één voor één aan. “Neem nu verlatingsangst. In onze hele maatschappij is eenzaamheid een gigantisch en groeiend probleem, onder meer als gevolg van het wegvallen van sociale netwerken. En van de toenemende relationele instabiliteit, nog een kenmerk van borderline trouwens. Uiteraard moeten mensen die elkaar niet graag meer zien, niet tot elkaar veroordeeld blijven. Maar we zijn consumenten geworden in de liefde. Voldoet een relatie niet meer op alle vlakken, dan gaan we op zoek naar een andere partner. We verdragen niet langer de verveling die eigen is aan het leven en aan elke relatie.”
Hysterie
Nog provocerender is de parallel die hij trekt tussen de suïcideneigingen van de borderlinepatiënt en euthanasie ofwel ‘sociaal aanvaarde zelfmoord’: “Ik ben voorstander van euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden, maar ik zie dat euthanasie heel snel steeds ‘normaler’ is geworden. Zal onze generatie er op hoge leeftijd massaal bewust uitstappen, niet vanwege ondraaglijk lijden, maar om verval en dementie te vermijden en om niemand tot last te zijn?”
“Automutilatie is nog zo’n symptoom van borderline dat ik herken in de wereld rondom ons. Patiënten die in hun armen kerven, lijken een realiteit die ver staat van het normale leven. Maar wat is ongebreidelde plastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?”
"Wat is ongebreidelde plastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?”
De conclusie van Dirk De Wachter is duidelijk: “We leven in borderline times. Psychiatrische aandoeningen weerspiegelen de tijdsgeest. Begin twintigste eeuw uitte de onderdrukking van de vrouw en van haar seksualiteit zich in de zogenaamde hysterie - noem het maar Freudian times.”
“Vijftig jaar geleden had niemand van borderline gehoord; vandaag is het verreweg de vaakst gestelde diagnose in de psychiatrie. Op die tijd kunnen onze hersenen moeilijk drastisch veranderd zijn. Volgens mij gaat het om een symptoom van een maatschappij waarin de ratrace regeert en waarin vrijheid, genot, succes en kicks het hoogst na te streven goed zijn. ”
Tirannie van geluk
Een maatschappij ook, waarin niet toevallig het aantal mensen met een psychiatrische diagnose hallucinante proporties aanneemt. “Eén op de vier Belgen krijgt ooit te maken met een depressie. We slikken meer antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen en andere psychofarmaca dan ooit. Misschien moeten we ons afvragen wat er aan de hand is met een samenleving die zo’n explosie aan psychische problemen kent? Gewone levensverschijnselen worden steeds vaker gepsychiatriseerd. Tekenend: wie langer dan zes maanden rouwt, komt tegenwoordig in aanmerking voor behandeling. Onze maatschappij kent wat ik de tirannie van het geluk noem. Alles moet altijd fantastisch zijn, zomaar goed is niet genoeg. En we lijken er niet meer tegen bestand als dat niet zo is. We moeten onze kinderen leren dat af en toe een beetje ongelukkig zijn bij het leven hoort. En dat je daarvoor niet naar de psychiater hoeft.”
“Ik denk dat dit boek een spiegel voorhoudt die bij haast iedereen hard moet aankomen, psychotici en psychopaten uitgezonderd. Het is een analyse van de wereld die niet vrolijk stemt. Niet voor niets heb ik bij wijze van illustratie tussen elk hoofdstuk een zwarte bladzijde laten opnemen.”
Toch wil hij de lezer niet in volledige wanhoop achterlaten. “Als psychiater heb je de morele plicht om optimistisch te zijn, om Popper even te parafraseren. Op het einde van mijn boek ga ik dan ook in op la petite bonté van mijn favoriete filosoof Levinas. Licht in de duisternis zal moeten komen van die vele kleine initiatieven en van hechting, engagement, solidariteit en gemeenschapszin. We moeten proberen om weerwerk te bieden aan de dreigende verbrokkeling, impulsiviteit en zinloosheid. There is a crack in everything, that’s how the light gets in.”
Ine Van Houdenhove
Een heel verhelderende en ook herkenbare visie op psychiatrie, zonder te roepen dat mensen met een diagnose zich aanstellen. Ze kunnen alleen de huidige samenleving niet meer aan.
"Gewone levensverschijnselen worden steeds vaker gepsychiatriseerd. Tekenend: wie langer dan zes maanden rouwt, komt tegenwoordig in aanmerking voor behandeling. Onze maatschappij kent wat ik de tirannie van het geluk noem. Alles moet altijd fantastisch zijn, zomaar goed is niet genoeg. En we lijken er niet meer tegen bestand als dat niet zo is."
Ook zegt hij dat het ongebreideld streven naar geluk juist ongelukkig maakt, "het maakt psychiatrie!". We zouden iets minder gelukkig willen zijn!
Dirk de Wagter zegt nadrukkelijk dat de wereld steeds meer te snel gaat voor steeds meer mensen. Vroeger waren er ook mensen met ADHD, borderline en zo, maar men mag steeds minder "afwijken" van de norm, dus lopen ze vast. Het ligt niet aan hen! Het zegt vooral wat over de samenleving zoals die zich sinds de jaren negentig ontwikkelt! "De samenleving heeft blijkbaar een psychiatrische ziekte waarbij geen ziekte-inzicht één van de symptomen is. Ze beseft het niet, de samenleving. Ze zegt: het gaat goed! Een probleem van de samenleving zoals een economische crisis wordt aangepakt met meer van hetzelfde, méér produceren, harder werken, flexibeler uren, enzovoort." Men handelt impulsief omdat men alles wil, met alle gevolgen van dien.
Een wijs man die allerlei moderne problemen onder de loep legt zonder meteen conservatief "terug naar vroeger" te roepen!
Psychiater Dirk De Wachter: "We moeten weer leren een beetje ongelukkig te zijn"
24-10-2012
"Wat is ongebreidelde plastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?”borderline. Psychiater Dirk De Wachter: “Ik denk dat dit boek een spiegel voorhoudt die bij haast iedereen hard aankomt, psychotici en psychopaten uitgezonderd.”
“Ken je dat citaat van Arnon Grunberg? ‘Er bestaan alleen patiënten. Sommige patiënten weten zich staande te houden ten koste van andere patiënten en die noemen we daarom geen patiënten. Die noemen we geslaagd.’ Dat vond ik een mooi motto voor mijn boek Borderline times.”
Daarin laat professor De Wachter zien hoe de negen symptomen van de persoonlijkheidsstoornis borderline aanwezig zijn bij ons allemaal. “Als ik vandaag als psychiater naar onze maatschappij kijk, dan is dat met een onwaarschijnlijk gevoel van herkenning. De symptomen die ik dagelijks vaststel bij mijn patiënten met het borderlinesyndroom, zie ik ook bij zogenaamd gezonde en geslaagde mensen. Achter het masker van succes vind je ook bij hen eenzaamheid en de angst om alleen te zijn, relationele instabiliteit, impulsiviteit, gevoelens van leegte en zinloosheid … De lijn tussen ziek en niet ziek is flinterdun. Verlies van job, partner of gezondheid kan de slinger helemaal naar de andere kant doen overslaan. Ik krijg in mijn praktijk talloze succesvolle en ogenschijnlijk gelukkige mensen over de vloer die een paar minuten later in tranen uitbarsten.”
Wie is Dirk De Wachter?
- geboren op 3 maart 1960
- psychiater-psychotherapeut
- diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven, campus Kortenberg
- opleider en supervisor in de gezinstherapie in verschillende centra in binnen- en buitenland
- veelgevraagd spreker over borderline
In zijn boek vinkt hij de symptomen van borderline één voor één aan. “Neem nu verlatingsangst. In onze hele maatschappij is eenzaamheid een gigantisch en groeiend probleem, onder meer als gevolg van het wegvallen van sociale netwerken. En van de toenemende relationele instabiliteit, nog een kenmerk van borderline trouwens. Uiteraard moeten mensen die elkaar niet graag meer zien, niet tot elkaar veroordeeld blijven. Maar we zijn consumenten geworden in de liefde. Voldoet een relatie niet meer op alle vlakken, dan gaan we op zoek naar een andere partner. We verdragen niet langer de verveling die eigen is aan het leven en aan elke relatie.”
Hysterie
Nog provocerender is de parallel die hij trekt tussen de suïcideneigingen van de borderlinepatiënt en euthanasie ofwel ‘sociaal aanvaarde zelfmoord’: “Ik ben voorstander van euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden, maar ik zie dat euthanasie heel snel steeds ‘normaler’ is geworden. Zal onze generatie er op hoge leeftijd massaal bewust uitstappen, niet vanwege ondraaglijk lijden, maar om verval en dementie te vermijden en om niemand tot last te zijn?”
“Automutilatie is nog zo’n symptoom van borderline dat ik herken in de wereld rondom ons. Patiënten die in hun armen kerven, lijken een realiteit die ver staat van het normale leven. Maar wat is ongebreidelde plastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?”
"Wat is ongebreidelde plastische chirurgie anders dan een sociaal geaccepteerde vorm van zelfverminking?”
De conclusie van Dirk De Wachter is duidelijk: “We leven in borderline times. Psychiatrische aandoeningen weerspiegelen de tijdsgeest. Begin twintigste eeuw uitte de onderdrukking van de vrouw en van haar seksualiteit zich in de zogenaamde hysterie - noem het maar Freudian times.”
“Vijftig jaar geleden had niemand van borderline gehoord; vandaag is het verreweg de vaakst gestelde diagnose in de psychiatrie. Op die tijd kunnen onze hersenen moeilijk drastisch veranderd zijn. Volgens mij gaat het om een symptoom van een maatschappij waarin de ratrace regeert en waarin vrijheid, genot, succes en kicks het hoogst na te streven goed zijn. ”
Tirannie van geluk
Een maatschappij ook, waarin niet toevallig het aantal mensen met een psychiatrische diagnose hallucinante proporties aanneemt. “Eén op de vier Belgen krijgt ooit te maken met een depressie. We slikken meer antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen en andere psychofarmaca dan ooit. Misschien moeten we ons afvragen wat er aan de hand is met een samenleving die zo’n explosie aan psychische problemen kent? Gewone levensverschijnselen worden steeds vaker gepsychiatriseerd. Tekenend: wie langer dan zes maanden rouwt, komt tegenwoordig in aanmerking voor behandeling. Onze maatschappij kent wat ik de tirannie van het geluk noem. Alles moet altijd fantastisch zijn, zomaar goed is niet genoeg. En we lijken er niet meer tegen bestand als dat niet zo is. We moeten onze kinderen leren dat af en toe een beetje ongelukkig zijn bij het leven hoort. En dat je daarvoor niet naar de psychiater hoeft.”
“Ik denk dat dit boek een spiegel voorhoudt die bij haast iedereen hard moet aankomen, psychotici en psychopaten uitgezonderd. Het is een analyse van de wereld die niet vrolijk stemt. Niet voor niets heb ik bij wijze van illustratie tussen elk hoofdstuk een zwarte bladzijde laten opnemen.”
Toch wil hij de lezer niet in volledige wanhoop achterlaten. “Als psychiater heb je de morele plicht om optimistisch te zijn, om Popper even te parafraseren. Op het einde van mijn boek ga ik dan ook in op la petite bonté van mijn favoriete filosoof Levinas. Licht in de duisternis zal moeten komen van die vele kleine initiatieven en van hechting, engagement, solidariteit en gemeenschapszin. We moeten proberen om weerwerk te bieden aan de dreigende verbrokkeling, impulsiviteit en zinloosheid. There is a crack in everything, that’s how the light gets in.”
Ine Van Houdenhove
Geen opmerkingen:
Een reactie posten