'Economische groei alsmaar voorop stellen, kan de boel kapotmaken' - Malou van Hintum - VK

Interessant! 

COLUMN

'Economische groei alsmaar voorop stellen, kan de boel kapotmaken'

We moeten ons niet afvragen hoe we meer geld kunnen verdienen, maar hoe we kunnen ruilen en samenwerken, schrijft columnist Malou van Hintum.

OPINIE - Malou van Hintum26 juni 2013, 10:10

In de stationshal van Utrecht Centraal staat woensdag een grote boekenkast vol spannende boeken opgesteld. In het kader van de Maand van het Spannende Boek kunnen treinreizigers hier een gelezen spannend boek ruilen voor een boek dat ze nog niet kennen Beeld anp

Geld moet rollen, zeggen onze premier en de partijleider van de PvdA. Volgens Mark Rutte bewijzen we onszelf een enorme dienst door en masse nieuwe auto's te kopen. Grapjas. Waarom zouden we dat doen? Op zo'n manier blijven we een economie in stand houden die geld opslurpt en werklozen uitspuugt. Daar zullen best wat bedrijven garen bij spinnen, maar de meeste burgers niet.

Ruilmiddel
Waarom betalen we elkaar met geld? Omdat geld symbool staat voor een bepaalde waarde. Geld zelf is niks. Je kunt het niet eten, het geeft geen licht of warmte, en mooi om naar te kijken is het sinds de introductie van de euro ook al niet.

Geld is een handig ruilmiddel om een beoogd goed te bemachtigen. Maar als je op een andere manier - door kennis en capaciteiten te ruilen en te delen, of door samen te werken - hetzelfde kunt krijgen, waarom zou je daarvoor dan geld gebruiken? Geld zou één van de opties moeten zijn in ons economisch en maatschappelijk verkeer in plaats van de enige, zoals nu het geval is.

Waardevol
Welke dingen in ons leven vinden we waardevol? Sociale relaties, zorg, onderwijs, aandacht, erkenning, maatschappelijk meedoen, een veilige, schone en mooie omgeving. Economische welvaart kan aan het realiseren van zulke waarden bijdragen. Maar economische groei voortdurend voorop stellen, kan ze kapotmaken. We zouden ons daarom niet op de eerste plaats moeten afvragen hoe we meer geld kunnen verdienen, maar wat we nodig hebben om waarden die we belangrijk vinden te realiseren.

Geld kan daarbij een rol spelen, maar we kunnen ook tijd, kennis en zorg met elkaar ruilen. Je geeft de dochter van je schoonmaker bijles. Je schrijft teksten voor de website van een kunstenaar. Burgers experimenteren al met alternatieven voor euro's, zoals het lokaal ruilhandelsysteem LET's en de zorgflorijnen.

Ja, dat is heel kleinschalig en dat kun je lang niet altijd toepassen. Maar kleinschalige samenwerking heeft bijvoorbeeld wel geleid tot coöperaties van burgers die samen energie opwekken en tot een groeiend aantal deelnemers aan stadslandbouw.

Naïef
Ruilen, delen en samenwerken kan op verschillende niveaus. Wat ze veronderstellen is betrokkenheid, vasthoudendheid en vertrouwen. Wat ze brengen is minder financieel risico, minder afhankelijkheid van grootschalige en anonieme organisaties, en meer invloed.

Is daarvoor pleiten naïef, of is het juist naïef om te denken dat het massaal kopen van nieuwe auto's onze problemen zal oplossen?

^{Malou van Hintum is politicoloog en columnist voor Volkskrant.nl.
Twitter @malouvh}