maandag 3 februari 2020

30-Day Song Challenge - dag 23

Zie mijn introductie op 12 januari.  Het is de bedoeling dat je elke dag een bepaald liedje noemt binnen een bepaalde context. Eigenwijs als ik ben hou ik het niet altijd bij één liedje...!

(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Day 23 - a song you think everybody should listen to

Ook daar kan ik eindeloos over doorgaan maar ik hou de keuze beperkt, want ik heb er genoeg over te schrijven. Ik heb na lang en diep nadenken gekozen voor The Sound Of Silence. Nog wel twijfelend of ik de cover van Disturbed of die van Henk Poort tijdens De Beste Zangers zal kiezen. Een kleine uitleg voor de mensen die De Beste Zanger nog niet kennen: sinds 2009 komen elk jaar een aantal (meestal) Nederlandse zangers en zangeressen bij elkaar op Ibiza. Elke week staat één zanger(es) centraal en zingen de anderen iets wat bij die zanger(es) past. De zanger(e)s(sen) komen uit heel verschillende genres: klassiek/opera, singer/songwriter, rappers, volkszangers, heavy metal, youtube-artiesten, popliedjes, etcetera. Het is vaak heel verrassend wat er uit komt, zo heeft Danny Christian ooit Poison van Alice Cooper gedaan en dat deed hij heel aardig! Davina Michelle verbrak allerlei records met Duurt te lang van Glenn Faria en stond tien weken op de eerste plaats. Ook komen er vaak flink wat emoties boven. 

Een paar jaar geleden ontdekte ik een clip van de versie van Disturbed via Facebook en die blies me van mijn stoel. Die opbouw...! Eerst klein beginnen, met een lage stem als donker fluweel, dan een octaaf omhoog, aanvankelijk nog ingetogen, maar er komt volume bij, de stem krijgt een ruw randje, of zeg maar gerust: een ránd! Poeh!

Hold my beer, moet opera- en musicalzanger Henk Poort gedacht hebben, toen hij voor Floor Jansen (tot dan toe wereldberoemd met Nightwish, behalve in Nederland) de Disturbedversie ging zingen. 

Henk begint het nummer ook heel klein met een mooie, lage stem als van een jonge vent (hij is in de zestig). Vervolgens een octaafje er bovenop. Rustig opbouwen, niet meteen je kruit verschieten. Eerst glashelder, en dan overtreft hij Disturbed: volle vibrato en tenslotte een rauwheid waar de Disturbedzanger een koorknaapje bij is! Een techniek die Henk speciaal hiervoor heeft moeten aanleren, want zoiets leer je niet bij de opera.
Floors lach was breder dan ooit, de tent stond op zijn kop, Henk kwam later op nummer één terecht en zijn optreden ging de hele wereld over. 

Later zouden Floor en Henk het duet Phantom of the Opera naar een heel nieuw level tillen. Ach, weet je wat, die doen we er gewoon ook even bij!

Op papier (of het scherm) lijkt het misschien een te grote stap om vervolgens een oud, klassiek werk neer te zetten, maar de grens tussen klassiek en modern (zelfs tussen klassiek en metal) is soms flinterdun.

Behalve aan Sound of Silence (waarvan het origineel van Simon & Garfunkel niet echt iets met me doet) dacht ik ook aan de Miserere van Allegri, al is dat een stuk meer ingetogen. Het werd rond 1630 (ruim een halve eeuw voor Bach werd geboren) gecomponeerd door Allegri naar een boetepsalm (psalm 51) van Koning David. Die werd door de profeet Natan berispt nadat hij de vrouw van één van zijn soldaten, Uria, zwanger had gemaakt en Uria uit de weg had geruimd door hem in een strijd in een positie te plaatsen waar de soldaat geen schijn van kans had. Het kind stierf, maar David en Batseba trouwen. Uit dit huwelijk werd Salomo(n) geboren, de volgende koning en vooral bekend om zijn wijsheid (denk aan het Salomonsoordeel.

De versie van Allegri is een compositie voor een polyfoon (meerstemmig) koor, bestaand uit een groep van vier en een groep van vijf zangers, en een gregoriaans koor. Zij wisselen elkaar af. Allegri heeft het gecomponeerd in opdracht van paus Urbanus VIII. In de Goede Week (de week voor Pasen) werd het uitgevoerd in de Sixtijnse kapel. 

Na een kort intro begint het gregoriaanse koor. Het andere koor neemt het over, de stemmen worden steeds hoger, tot er een onwaarschijnlijk hoge sopraan (een jongens- of vrouwensopraan) een prachtige uithaal doet. Ik zie in gedachten de schemerige kathedraal van Rouen voor me, ik was daar in 2006 toen er op dat moment net een lichtstraal naar binnen kwam. Die lichtstraal, dat is die sopraan. Dit wordt een aantal keer herhaald.

Kippenvel!

Het was echter door het Vaticaan streng verboden om de compositie te kopiëren op straffe van excommunicatie! Alleen Padre Martini, Keizer Leopold I en het Koningshuis van Portugal mochten een kopie.

Totdat in de Goede Week 1770 de 14-jarige Wolfgang Amadeus Mozart twee uitvoeringen bijwoonde. Het wonderkind slaagde er in de compositie in zich op te nemen en uit te schrijven en ging het uitvoeren in Wenen. Drie maanden later moest hij bij paus Clemens XIV op het matje komen! Maar in plaats van excommunicatie kreeg Mozart de complimenten en de Orde van de Gulden Spoor. Moet een wijs man zijn geweest, die paus, want nu mag de hele wereld van dit prachtige stuk genieten!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten